Olimp Labs
Choroba nowotworowa
W ostatnich latach obserwujemy
stały wzrost zachorowań i zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Jest to związane głównie ze starzeniem się populacji, niezdrowym stylem życia, zwłaszcza nieodpowiednim żywieniem, paleniem tytoniu i małą aktywnością fizyczną. Kiedy nowotwór złośliwy zostanie zdiagnozowany, przeprowadza się dwa rodzaje terapii. Pierwszy polega na zastosowaniu zabiegu chirurgicznego oraz chemio- i/lub radioterapii, natomiast drugi sposób to leczenie wspomagające. Najczęściej stosuje się obydwie metody, by leczenie nowotworu było skuteczniejsze.
Niestety, terapia nowotworowa
bardzo obciąża organizm i często wiąże się z działaniami niepożądanymi, dlatego bardzo ważnym elementem leczenia wspomagającego jest także właściwe postępowanie żywieniowe. Należy również pamiętać, że życie takiej osoby zmienia się całkowicie od chwili postawienia diagnozy, a rozpoznanie choroby nowotworowej i terapia z nią związana zmienia również życie rodziny chorego.
Olimp Labs
Najważniejsze informacje
Nowotwory są w tej chwili drugim po chorobach układu krążenia problemem zdrowia publicznego współczesnego świata. Naukowcy przewidują, że do 2030 roku liczba zgonów z powodu chorób nowotworowych może wzrosnąć do 13,1 miliona, podczas gdy w 2008 roku były przyczyną śmierci u 7,6 miliona osób. Niepokoi również fakt, że ogólna liczba zachorowań w okresie od 1999 do 2009 roku wzrosła aż o 40%.
Częstość zachorowań na nowotwory w 2009 roku u kobiet przedstawiała się następująco: nowotwory piersi, jelita grubego, płuca, macicy i jajnika. U mężczyzn najczęstsza lokalizacja nowotworów to płuca, gruczoł krokowy, jelito grube, pęcherz moczowy, żołądek i nerki.
jest jednym z najważniejszych aspektów wpływających na stan zdrowia. W ostatnich latach wykonano sporą ilość badań, które miały na celu wyjaśnić związek występowania nowotworów z rodzajem diety, poziomem aktywności fizycznej, zanieczyszczeniem środowiska oraz stosowaniem używek. Jak wiadomo, prawidłowo zbilansowana dieta dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych (białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin, składników mineralnych i błonnika pokarmowego) we właściwych proporcjach. Należy pamiętać, że w ten sposób organizm otrzymuje energię do prawidłowego funkcjonowania i zwalczania infekcji
Najczęściej pojawiającymi się problemami podczas choroby nowotworowej są: utrata apetytu oraz postępujący ubytek masy ciała, które źle rokują i prowadzą do pogorszenia wyników leczenia chirurgicznego, chemioterapii oraz radioterapii. Częstość niedożywienia zależy w dużym stopniu od umiejscowienia guza, sposobu leczenia oraz stopnia zaawansowania choroby. Najczęściej niedożywienie spotykane jest u pacjentów z rakiem przełyku, trzustki i żołądka. Niedożywienie białkowo – kaloryczne, które pojawia się u tych osób ma zły wpływ na czas przeżycia, wyniki leczenia onkologicznego oraz koszty leczenia.
Najczęstszymi przyczynami niedożywienia i wyniszczenia u chorych na nowotwory są:
- Utrata apetytu – prowadzi do zmniejszonego przyjmowania pożywienia nawet poniżej 60% w porównaniu do zwykłego spożycia, szybkie występowanie uczucia sytości i często pojawiająca się nietolerancja pokarmów o wysokiej zawartości białka i tłuszczu;
- Zmiany w odczuwaniu smaku, zapachu, wymioty i nudności, zmniejszona aktywność fizyczna, a także postępujące osłabienie;
- Zespół objawów spowodowany miejscowym wzrostem guza: ból w trakcie połykania, zaleganie w żołądku, zła drożność przewodu pokarmowego i nieprawidłowe wchłanianie składników odżywczych;
- Zwiększony metabolizm powodujący wzrost spoczynkowego zapotrzebowania nawet o 20%; Czynniki psychogenne – depresja związana z chorobą, lęk o rodzinę i siebie.
- Utrata apetytu – prowadzi do zmniejszonego przyjmowania pożywienia nawet poniżej 60% w porównaniu do zwykłego spożycia, szybkie występowanie uczucia sytości i często pojawiająca się nietolerancja pokarmów o wysokiej zawartości białka i tłuszczu;
- Zmiany w odczuwaniu smaku, zapachu, wymioty i nudności, zmniejszona aktywność fizyczna, a także postępujące osłabienie;
- Zespół objawów spowodowany miejscowym wzrostem guza: ból w trakcie połykania, zaleganie w żołądku, zła drożność przewodu pokarmowego i nieprawidłowe wchłanianie składników odżywczych;
- Zwiększony metabolizm powodujący wzrost spoczynkowego zapotrzebowania nawet o 20%; Czynniki psychogenne – depresja związana z chorobą, lęk o rodzinę i siebie.
Wraz z pogorszeniem się stanu odżywienia i rozwojem nowotworu dochodzi do wyniszczenia nowotworowego, które jest złożonym zespołem metabolicznym charakteryzującym się utratą masy ciała, zmęczeniem, brakiem apetytu, objawami zapalnymi, opornością na insulinę, rozpadem białek mięśniowych, niedokrwistością niedobarwliwą oraz hipoalbuminemią. Leczenie żywieniowe osób chorych powinno być zawsze kompletne, co oznacza, że oprócz podstawowych
składników odżywczych (białko, tłuszcze, węglowodany i elektrolity) powinno uwzględniać także podaż witamin oraz pierwiastków śladowych. Zalecana dzienna ilość energii powinna wynosić od 25-35 kcal/kg m.c./dzień, natomiast u osób wyniszczonych od 40-45 kcal/kg. Indywidualne zapotrzebowanie energetyczne na pewno należy dostosować do wieku, płci, aktywności fizycznej i ewentualnie innych chorób.
- Zalecana dzienna dawka:
węglowodanów w diecie osób chorych na nowotwory powinna wynosić około 55% energii. Najlepszych ich źródłem są pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce. Prawidłowa podaż węglowodanów jest bardzo istotna, jako że białko powinno być spożytkowane na potrzeby budulcowe, a nie energetyczne. Do najmniejszej ilości należy ograniczyć spożycie cukrów prostych (znajdujących się w słodyczach), gdyż wykorzystywane są one przez nowotwór do wzrostu.
- Dla osób z chorobą nowotworową:
największe znaczenie ma białko. Ma to związek ze wzmożoną działalnością układu odpornościowego i procesem odbudowy komórek uszkodzonych podczas leczenia. Zapotrzebowanie organizmu na ten składnik odżywczy wzrasta do 20% energii ogółem w ciągu dnia. Nie należy spożywać większych ilości białka, gdyż nie poprawiają bilansu azotowego, a mogą tylko niepotrzebnie obciążać organizm produktami przemiany azotowej.
- Duże znaczenie dla chorych ma:
ilość i jakość dostarczanych tłuszczów. Zaleca się, aby ich spożycie zapewniało nie więcej niż 25-30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Należy ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych ze względu na to, że zawierają dużą ilość tłuszczów nasyconych i cholesterolu. Dla zdrowia pacjentów warto zwrócić uwagę na wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, gdyż – jak pokazują badania – posiadają one zdolność do zmniejszania stanu zapalnego i stabilizują wydatki energetyczne.
- Żywienie chorych w czasie chemioterapii:
Należy pamiętać, że chemioterapia zaburza cykle komórkowe szczególnie w komórkach szybko dzielących się. Może prowadzić do zapalenia błony śluzowej przewodu pokarmowego, krwawienia i owrzodzenia. Podczas chemioterapii często pojawia się biegunka oraz zaburzenia wchłaniania i odczuwania smaku, co przyczynia się do zwiększenia niedożywienia. Należy cały czas monitorować stan odżywienia pacjenta, ponieważ niedożywienie pogarsza skuteczność i tolerancję stosowanej chemioterapii. U chorych z nowotworem umiejscowionym blisko gardła i krtani zaleca się wcześniejsze wdrażanie żywienia pozajelitowego.
- Żywienie chorych w czasie radioterapii:
Praktycznie wszyscy pacjenci poddani radioterapii mają trudności z prawidłowym odżywianiem się. Szczególnie przejawia się to u osób z rakiem krtani, jamy ustnej oraz gardła, u których występują zaburzenia połykania prowadzące do rozwoju niedożywienia. Niepożądane następstwa radioterapii dotyczą otaczających tkanek i zależą od kliku czynników, m.in. od stopnia zaawansowania guza, dawki promieniowania, czy wcześniej przebytego leczenia onkologicznego. Skutki radioterapii możemy podzielić na ostre i przewlekłe, wśród których możemy wymienić, np.: zapalenie błony śluzowej, dysfagie, bóle przy przełykaniu, które czasem utrudniają nawet odżywianie doustne. U chorych z nowotworem umiejscowionym blisko gardła i krtani zaleca się wcześniejsze wdrażanie żywienia pozajelitowego.
Zalecenia dietetyczne wynikające z lokalizacji nowotworu:
Osoby w wieku podeszłym są szczególnie podatne na niedożywienie, zwłaszcza, gdy cierpią na przewlekłe choroby fizyczne i umysłowe. U każdego ze starszych pacjentów należy wykonywać badania przesiewowe w kierunku zagrożenia niedożywieniem i zastosować odpowiedni plan opieki.
W dużym niedożywieniu osób starszych istnieją niezbite dowody na korzyści płynące z leczenia żywieniowego. Istnieją również dowody naukowe na to, że dobre odżywianie, stosowanie witamin i minerałów może odrywać ważną rolę zapobiegawczą w utrzymaniu zdrowia i jakości życia osób starszych. Zdarza się, że osoby starsze i chore chcą uniknąć karmienia i odmawiają spożywania posiłków. Żeby zapobiegać takim sytuacjom zaleca się stosowanie Nutramil Complex® Protein, który dostarcza niezbędnych składników odżywczych i energii.
Nutramil Complex Protein
Wyjątkowa kompozycja białka, tłuszczu, węglowodanów, witamin i składników mineralnych, które dostarczają organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach.
